به گزارش «تابناک»، هیئت بلندپایه آژانس بین المللی انرژی اتمی در حالی به تهران سفر کرده که به نظر می رسد این بار نیز همچون موارد متعدد پیشین، مسئله بازدید از «پارچین» در صدر دستور کار مذاکراتی آنان قرار داشته باشد. این در حالی است که ایران بارها اعلام کردن رسیدن به یک چارچوب جامع مورد توافق را در اولویت اصلی موضوع هسته ای می داند.

در این راستا، «هرمن ناکارتس»، معاون مدیرکل آژانس و رئیس هیئت مذاکره کننده این نهاد بین المللی با ایران، ابراز امیدواری کرده که در مذاکرات روز پنج شنبه، مقامات ایرانی به وی و هیئت همراهش اجازه بازرسی را از تأسیسات پارچین را بدهند.

وی همچنین گفته بازرسان آژانس آماده اند تا در صورت کسب چنین اجازه ای، از پارچین بازدید کنند.

البته ناکارتس پیش از سفر به تهران گفته بود هدف اصلی از مذاکرات، دستیابی به یک چارچوب بلندمدت مورد توافق برای حل و فصل مسائل موجود در رابطه با «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته ایران است؛ اما آن گونه که از سخنان وی و نیز گزارش های رسانه ای برمی آید، پارچین در صدر موضوعات مربوط به این «ابعاد احتمالی» قرار دارد.

به نوشته «رویترز»، برخی از اعضای هیئت همراه ناکارتس در سفر به تهران، که تعدادی از کارشناسان ارشد مسائل ایران و تسلیحات هسته ای نیز در میان آنان حضور دارند، جعبه هایی فلزی به همراه داشته اند که گویا در آنها تجهیزاتی بوده که برای بازرسی از پایگاهی مانند پارچین مورد نیاز است.

این خبرگزاری می نویسد این بازرسان احتمالاً قصد دارند در صورت امکان، از خاک و دیگر اجزای محیط نمونه برداری کنند.

گفتنی است اخیراً «یوکیا آمانو»، مدیر کل آژانس نیز در سخنانی مدعی شده بود فعالیت های پاکسازی شدیدی در پارچین انجام گرفته و این امر احتمالاً تشخیص نوع فعالیت های انجام شده در این مرکز را بسیار دشوار ساخته است؛ با این حال، بازدید از این مرکز همچنان می تواند برای آژانس «مفید» باشد.

اما دیگر نکته قابل ذکر درباره گفت و گوهای امروز نمایندگان آژانس با ایران این است که مطابق معمول، از یکی دو هفته پیش جو منفی رسانه ای درباره نتایج این گفت و گوها در میان رسانه های غربی به راه افتاده است. خط خبری این رسانه ها – که همچون همیشه «رویترز» سردمدار آن است – بر این اساس مبتنی است که چشم انداز روشنی برای حصول پیشرفت در این مذاکرات قابل مشاهده نمی باشد.

این بار نیز رویترز در گزارش خود درباره سفر هیئت آژانس به ایران، به نقل از یکی از اعضای این هیئت نوشته دلیلی برای این تصور وجود ندارد که پیشرفت مهمی در مذاکرات روز پنج شنبه رخ دهد. وی گفته ایران هیچ نشانه ای مبنی بر امکان بازدید بازرسان از پارچین بروز نداده است.

به هر حال، از مجموع این گزارش ها و نقل قول ها می توان چنین استنباط کرد که قرار نیست در گفت و گوهای امروز نیز اتفاق بسیار ویژه ای رخ دهد و یا این گفت و گوها به حصول نتیجه ای غیرمنتظره و خاص منجر شود. در حقیقت، می توان گفت مذاکرات امروز بر سر مسائلی است که موضع هر یک از طرفین در قبال آن، برای طرف مقابل به صورت کامل روشن است.

در این رابطه، ایران تاکنون بارها به صراحت اعلام کرده که در صورت حصول یک توافق جامع با آژانس، مانعی برای بازدید بازرسان از آژانس وجود نخواهد داشت؛ اما شرط مهمی که ایران در این زمینه مطرح می کند، این است که پرونده هسته ای باید به صورت مرحله به مرحله حل و فصل شده و با پاسخگویی ایران به هریک از موارد ابهام آژانس، آن مورد به طور دائمی از دستور کار آژانس کنار برود. 

اما در طرف مقابل، آژانس تاکنون به جای تأکید بر چارچوب و اصول، بر «مصداق» ها تکیه داشته و مهمترین مصداق مورد توجه آن نیز مرکز نظامی «پارچین» بوده است. عملکرد آژانس در این زمینه تاکنون به حدی آشفته و بی چارچوب بوده که اخیراً شمار فزاینده ای از تحلیلگران غربی نیز این نهاد را به سبب استناد به شواهد ناروشن و گاه ساختگی و نیز عملکرد گزینشی و غیرمنطقی مورد انتقاد قرار داده اند.

در چنین شرایطی، بعید نیست که تأکید مجدد و مصرانه آژانس بر اجازه بازرسی، صرفاً به این سبب باشد که در صورت عدم موفقیت در اقناع ایران به پیروی از خواسته های خود، همچنان دستاویزی برای افزایش فشار و دامن زدن به ابهامات پیرامون برنامه هسته ای ایران در اختیار داشته باشد