سرویس فرهنگی ـ این روزها با وجود فضایی که شبکه های ماهواره ای پدید آورده اند، برای پرداختن به هر موضوعی که از دریچه تلویزیون به مردم عرضه می شود، به طور قطع، باید نگاهی موازی به رقبای رسانه ملی داشت تا به ارزیابی درستی از میزان موفقیت و... برنامه های تلویزیونی به ویژه سریال ها رسید.

به گزارش «تابناک»، اگر در گذشته نه چندان دور، تنها پرداختن به زوایای محتوایی و فنی، برای برآورد یک اثر نمایشی - که از یکی از شبکه های تلویزیونی پخش می شد - کافی بود، اکنون که برخی شبکه های ماهواره ای، سریال هایی با داستان ها و شرایط مخالف عرف جامعه ما پخش می کنند، انتظار تیزهوشی بیشتری از موثران در تولید آثار داستانی، انتظار زیادی نیست؛ بنابراین، همین که سازمان صداوسیما، سریال هایی را تهیه و تولید کرده که جدول پخش برنامه شبکه ها واجد آثار نمایشی باشند، قابل توجه است.

این مهم نشان می دهد که اگر اراده ای برای تولید این گونه آثار باشد، موانعی همچون کمبود اعتبار و... برطرف می شود و هنرمندان نیز از یاری رسانه ملی دریغ نخواهند کرد.

به تعبیر دیگر، پخش سریال هایی چون «فاصله ها» و «زیر هشت»، در شرایطی که توفان تهاجم شبکه های ماهواره ای با سریال های بسیار ضعیف کاملا محسوس است - هرچند اقدامی حداقلی است - همچون لنگه کفشی در بیابان غنیمت است.



در این میان، اما سریال «فاصله ها» با برخی ویژگی هایش، حضور بارزی دارد.
بارزترین نمود این سریال، گذر از خطوط قرمزی است که به هر روی در این سال ها، تلویزیون جرأت پرداخت به آن را نداشت.

این نبود جرأت، در حالی که همان شبکه ها در بیرون از کشور به سخیف ترین شکل ممکن به آن می پردازند و از برخی خطوط قرمز به مبتذل ترین شکل ممکن سوءاستفاده می کنند، موضوعی است که باید توجه مدیران رسانه ملی را بیش از این جلب نماید.

در این سریال، شاخص ترین مورد، نشان دادن فاصله ای است که در سه دهه گذشته، به دلایل گوناگون بین نسل های پدید آمده است. در واقع، رسانه ملی در این سریال به اختلاف و گسست نسل ها و مشکلات و مسایلی که در پی این شکاف به وجود آمده است، پرداخته تا با ارایه تصویری واقعی از جامعه ایرانی، ضمن انجام وظیفه ذاتی رسانه، موجب ارتقای آگاهی نهادهای گوناگون اجتماع و به ویژه خانواده ها شود.

نکات جالب توجه در این زمینه نیز تأکید این مجموعه بر نمایش گونه های گوناگون نسل اولی هایی است که نقش بسیار مهمی در فراز و نشیب های رویدادهایی مثل دفاع مقدس داشته اند.

بر این اساس، سازندگان «فاصله ها»، از بین نسل اولی ها، سه نوع شخصیت را مورد توجه قرار داده اند:

ــ شخصیت «رضا» را نماینده نسلی نشان می دهند که آدم های معتدلی هستند و با تأسی به اصولی که با تمام وجود بر آن پایدارند، از درک واقعیت های پیرامونشان نیز بی بهره نیستند.



ــ «محسن» یکی دیگر از افراد کلیدی ماجراست که به نظر می رسد دچار نوعی دور افتادگی از شرایط روز جامعه است؛ او هرچند انسانی پاک بوده و مانده است، به دلیل نداشتن قدرت تطابق، از سوی برخی اطرافیانش پذیرفتنی نیست.



ــ «فرهاد»، از دیگر هم نسلان این افراد است که به هر دلیل، با بهره گیری نامناسب از ارزشی که جامعه برایشان قایل بوده، سعی در سوءاستفاده هایی داشته و در این زمینه، دچار فساد مالی شده است؛ البته هرچند این فساد برای او پیامدهایی داشته و او را متحمل حبس کرده، بنا بر آنچه تاکنون پخش شده، گویا تنبیه نشده و قصد ادامه چنین رویه ای را دارد.

کارگردان و نویسنده سریال «فاصله ها»، به همراه معرفی این شخصیت ها و پرداختن به پیشینه ای که دارند به امروز این افراد وارد شده و از آنجا که هر کدام فرزندانی دارند که وظیفه تربیت آنها بر عهده این افراد است، غیر مستقیم نقش والدین در ترتبیت نسل های جدید را یادآور شده و بر اثرات ابعاد شخصیتی و رفتارهای این افراد بر فرزندانشان توجه داده است.

ضمن این که مسأله حوزه خصوصی افراد که به دلیل برخی ابهامات به شدت آسیب دیده و نحوه پرداختن به آن وضعیت نامشخصی ندارد، به صورتی نمادین مطرح شده است.

از دیگر گذرگاه هایی که در این برنامه تلویزیونی تلاش شده تا به آن پرداخته و به نوعی از یکی دیگر از خطوط قرمز گذر شود، نمایش روابط پسران و دختران جوان است که پیش از این، کمتر پیش آمده بود، به گونه ای که کارشناس شده و مبتنی بر آگاهی بخشی به این نسل، در سریال های تلویزیونی نمایش داده شود.

به تعبیر دیگر، «فاصله ها» کوشیده برخی ناهنجاری هایی را که در ارتباط دو جنس مخالف وجود دارد، در رسانه ملی نمایش دهد و بی دلیل از نشان دادن آن پرهیز نکند.

البته هر چند این ورود لازم، اما کافی نیست و حاکی از آن است که همچنان چشم بر برخی واقعیت های ملموس اجتماعی بسته باقی مانده است. در واقع، این نکته در حالی که حسن سازندگان این مجموعه است، به دلیل گذر سریع از برخی موارد، خیلی نمی تواند به همین شکل باقی بماند.



از دیگر نکات مربوط به این سریال، برخی شخصیت پردازی های غیر واقعی است که از شاخص ترین این موارد، می توان به نوع ارتباط محسن با فرزندانش اشاره کرد. در واقع این شخصیت، به ویژه در رویارویی با فرزندانش، به اندازه ای بی خبر از رویدادهای اجتماعی نشان داده می شود که به نظر نمی رسد، خیلی ما به ازای بیرونی داشته باشد.

از سوی دیگر، «تیپ پردازی» به جای «شخصیت پردازی» از دیگر معضلاتی است که همچون بسیاری از سریال های تلویزیونی در این اثر نیز خودنمایی می کند، به گونه ای که حتی برخی اعتراض ها را نیز در پی داشت.

در این باره باید گفت، اگر نویسنده و کارگردان و همین طور برخی بازیگران بیشتر پی به دنیای درون برخی نقش ها می بردند، افراد این سریال به عنوان افرادی منحصر به فرد خلق می شدند و به واسطه خاص بودن، شاملیتشان به اندازه ای نمی رسید که برخی بینندگان وجود این افراد را نوعی توهین به خود و قومیتشان بدانند.

ناگفته نماند با توجه به این که برخی مستقیم‌گویی ها در این مجموعه به گونه ای نامتعارف به چشم می آید، به خاطر نمایش برخی واقعیات جامعه توانسته مخاطب خود را پیدا کند. هرچند امیدواریم در بخش های پایانی، همه چیز به خوبی پایان نیابد و شخصیت های منحرف داستان، تنها به دلیل داشتن «شرایط بد» تبرئه نشوند، چرا که توجیه پذیر نیست مثلا یک دختر خیابانی - که سوار هر ماشینی می شود - ناگهان توبه کرده و با پسری ساده و صادق ازدواج کند!

به سونی کارت بیست امتیاز گوگلی دهید :