میراث فرهنگی:با ابولفضل پورعرب در بجنورد صحبت کردیم. زمانی که محسن توکلی بعد از سال ها تحمل بیماری و سختی های زیادی که سوپر استار سینمای ایران در دهه هفتاد با آنها دست و پنجه نرم کرده بود برای تله فیلم «جاودانگی» از او دعوت به عمل آورد. حاصل این گفت و گو که بیشتر درد و دل و گلایه های او از دنیای سینما بود در تیر ماه امسال انجام شد. چهره شکسته او در جلسه ای که هنرمندان در محکومیت ساخت فیلم موهن دور هم جمع شده بودند بهانه ای شد تا این گفت و گو و این درد و دل را منتشر کنیم. از بازیگری که زمانی خیلی ها را به سینما می کشاند.

 

دل پردردی دارد! و کوله باری از گلایه! وقتی با سوز و گداز حرف می‌زند باور نمی‌کنی که این آقا همان هنرمند جوان دهه 70 سینمای ایران است که نامش بر سر زبان‌ها بود، همان تازه داماد فیلم «عروس»، فرمانده فیلم‌های "مردی از جنس بلور" و "مردی شبیه باران"، عادل فیلم «نرگس» و... ابوالفضل پورعرب را می‌گویم که طی سال‌ها فعالیت در سینما به نقش‌های مختلف جان بخشید و در ذهن‌ها ماندگار شد. او به علت بیماری بسیار ضعیف شده است اما «پورعرب» هم چنان برای ما «پورعرب» است؛ خبر سر حال شدن و حضور دوباره‌اش جلوی دوربین یک فیلم تلویزیونی بسیار خوشحال کننده بود. «جاودانگی» در شهر بجنورد جلوی دوربین رفت و پورعرب باز هم پس از یک سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری جلوی دوربین رفته بود. بازیگری که هر چند چهره‌ شکسته‌اش هیچ نشانی از شادابی سال‌های جوانی را ندارد اما به همان اندازه امیدوار و به همان اندازه با انگیزه به آینده فکر می‌کند و راجع به آن حرف می‌زند.

 

 

حال عمومی ام بد نیست، اما هنوز ناخوش احوالم و اگر بازی در فیلم «جاودانگی» را پذیرفتم فقط به دلیل دوستی دیرینه ام با محسن توکلی کارگردان فیلم است. این نکته را هم بگویم که در مجموع فضای کلی هنر و سینما خوشایند نیست. در دیداری که وزیر ارشاد با صنوف مختلف داشت، مشکلات را مطرح کردیم. ضمن این که معتقدم انحلال خانه سینما یکی از بهترین کارهایی است که وزارت ارشاد انجام داد.

 

 

بله، به هر صورت فضای خوبی نداشت. هر کس که می خواست وارد سینما شود از کانال خیابان انتخاب می شد نه خانه سینما! انجمن بازیگران آن ها را انتخاب نمی کردند، اکنون 5 سال است که عضو خانه سینمای سابق نیستم. در کل فضا و بازی در سینما سخت شده است.

 

 

هیچ وقت فکر نمی کنم ستاره سینما شدم، چون سینما ستاره ای ندارد؛ در واقع سینما هیچ ارزشی ندارد که ستاره ای داشته باشد. جایی که به راحتی خیلی ها پول می دهند و در آن بازی می کنند یا آن شخصی که بدون گذراندن دوره بازیگری و تحصیل در این رشته بازی می کند. به بازیگرانی که در این رشته تحصیل کرده و تئاتر خوانده اند کار نمی دهند. بنابراین بازی در سینما عشق و انگیزه ای ندارد و خیلی خوشحالم که در آن کمتر حضور دارم.

 

 

من در این رشته تحصیل کردم و در تئاتر بازی می کردم. روزی آقای «بهروز افخمی» به تئاتر شهر آمد و من را برای بازی در فیلم «عروس» انتخاب کرد. البته آن مقطع تصور می کرد من به هیچ عنوان سینما را نمی شناسم البته من برای بازی خودم سخن نمی گویم بلکه راجع به آدم هایی صحبت می کنم که خیلی به گردن این سینما حق دارند.

 

 

آدم‌هایی که سوخته‌اند و دیگر در سینما نیستند. خیلی ها زحمت کشیده اند و دیگر نیستند. من، «اکبر عبدی» و «خسرو شکیبایی» و امثال این دوستان سال ها نقش اصلی را در فیلم ها بازی کردیم. متأسفانه عده ای دیگر در سینما نیستند، داستان این است که عده ای در این رشته تحصیل کرده اند و اکنون دارند آواز می خوانند! نمی دانم یعنی چه. خیلی بد است که ما در این شرایط هستیم.

 

 

من وقتی بازی در فیلم «قرمز» را نپذیرفتم به «فریدون جیرانی» برخورد و 5 سال درباره ام مطلبی در هفته نامه خودش منتشر نکرد، اما کناره گیری ام ربطی به حاشیه ندارد. من مبتلا به سرطان ریه شدم. سال ها پیش که در فیلم «بهشت پنهان» در پاریس بازی می کردم ضربه ای به من خورد که 2 روز در بیمارستان بستری بودم و بعد از پایان فیلم به تهران آمدم و بیماری ام را پیگیری نکردم تا این که در مجموعه «وضعیت سفید» حالم بد شد و 11 روز در کما بودم و جراحی داشتم. این نکته را هم بگویم که سوپراستار نبودم که کناره گیری کنم.

 

 

من خودم را باور نداشتم، چون هیچ زمان خودم را درگیر این مسائل در زندگی ام نکردم و نخواستم مغرور شوم. وقتی انسانی تغییر می کند، علامت خطری است و باید خیلی از لحاظ آسیب های اجتماعی مراقب خود باشد. در هر حرفه ای این مشکلات وجود دارد، مهم این است که وقتی انسان کار می کند، رفتاری معقولانه و انسانی داشته باشد. من درگیر شهرت نبودم. چندین مرتبه در جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ شدم، اما به من جایزه ندادند! و بعد از 7 سال که نامزد بازیگری در جشنواره شدم به من جایزه دادند. معتقدم هنرمندان باید مراقب شخصیت خود باشند تا آسیب نبینند و این سینما چیزی ندارد که انسان بخواهد در آن کار کند.

 

 

رابطه دوستانه‌ای با «محسن توکلی» کارگردان فیلم «جاودانگی» داشتم و باعث شد در آن بازی کنم. کارگردان گفت می خواهم امضای تو پای فیلمم باشد هم چنین تولید یک فیلم سینمایی 2 ماه طول می کشد و من به دلیل بیماری و ناتوانی ام نمی توانم کار کنم. البته کیفیت فیلم های سینمایی هم پایین آمده است، ما به واقع داریم به بیراهه می رویم.

 

 

بله، حداقل ما بدون واسطه با وزارت ارشاد ارتباط پیدا می‌کنیم. دوم این که باید به آن‌ها فرصت داد تا فعالیت خود را در سازمان آغاز کنند.

 

 

فیلم‌نامه‌ای نوشته می‌شود و ما بازی می‌کنیم، وقتی فیلمی اکران می‌شود برخورد مردم برایم اهمیت دارد و با همه مسائل موجود چه خوب و چه بد برای نقش زحمت می‌کشم و نمی‌توانم بگویم که برای ارائه نقش انرژی نمی‌گذارم. همان گونه که اشاره کردم در تئاتر شهر مشغول بازی در نمایش «حاکم یک شبه» بودم که هم بازی هایم «مصطفی کاری»، «مجید مظفری» و «جهانگیر الماسی» بودند که به انتخاب «بهروز افخمی»، داماد فیلم «عروس» شدم.

 

 

هنوز هم سیمرغم را دارم. وقتی بعد از 7 سال در جشنواره فیلم فجر به من جایزه دادند و پرسیدند چه احساسی داری گفتم خیلی وزنش سنگین بود! جوایز بسیاری گرفته‌ام. جایزه تأثیری در روند کاری‌ام نداشت. وقتی که کار می‌کنم نمی‌توانم کم بگذارم، مردم برایم اهمیت دارند.

 

 

اکنون 3 برابر آن دوران دستمزد دریافت می‌کنم. شعرهایم هم قرار است به زودی چاپ شود.

 

 

هر دوره ای جوان خودش را دارد. اکنون به طور مثال «محمد رضا گلزار» مطرح شده است و خیلی خوب هم بازی می‌کند و عده‌ای علاقه‌مند دارد. مسلما عده‌ای به خاطر عکس روی جلد او به سینما می‌روند. آن موقع که جوان بودم تصور نمی‌کردم که مردم به خاطر من به سینما می‌روند اما اکنون که 50 ساله شده‌ام با زمینه فکری و مطالعاتی بیشتری کار می‌کنم.

 

 

من فیلم نامه «طلاق» را نوشته‌ام که برگرداننده فیلم «عروس» است و اگر «بهروز افخمی» نسازد خودم فیلم را خواهم ساخت. با «نیکی کریمی» هم درباره این فیلم مذاکراتی کرده‌ام. هم چنین صحبت‌هایی با «ضیاء هاشمی» کرده‌ام و «نیکی کریمی» پیشنهاد داد که به طور مشترک سرمایه گذار فیلم باشیم

 

منبع : الف